جاذبه های گردشگری استان هرمزگان
استان هرمزگان از استان‌های جنوبی ایران در شمال تنگه هرمز قرارگرفته و با مساحت ۶۸ هزار کیلومترمربع هشتمین استان کشور از نظر وسعت است. اين استان از شمال و شمال شرقي با استان كرمان، از غرب و شمال غربي با استان‌هاي فارس و بوشهر از جنوب شرقي با استان سيستان و بلوچستان و از جنوب با آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان همسايه است. استان هرمزگان دارای ۱۳ شهرستان به نام‌های ابوموسی، بستک، بندرعباس، بندرلنگه، جاسک، حاجی‌آباد، رودان، قشم، پارسیان، میناب، خمیر، بشاگرد و سیریک و ۱۴ جزیره به نام‌های قشم، ابوموسی، کیش، لاوان، هندورابی، ماران (شیدرو)، لارک، هرمز، هنگام، تنب بزرگ، تنب کوچک، سیری، فرور‌بزرگ و فرور‌کوچک است. مرکز استان هرمزگان، بندرعباس، به عنوان بزرگ‌ترین مبادی ورودی و خروجی كشور نقش مهمی در زمینۀ صادرات و واردات کشور ایفا می‌نماید.
جاذبه‌های گردشگری هرمزگان با توجه به موقعیت جغرافیایی بسیار غنی و متنوعش، باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی فراوانی شده است. بهترین زمان برای دیدن مناطق و امکان تفریحی و دیدنی استان هرمزگان فصول پاییز و زمستان است. در این ادامه به معرفی برخی از جاذبه‌های گردشگری هرمزگان پرداخته شده است.
جنگل حرا
منطقه حفاظت شده جنگل‌های حرا در استان هرمزگان واقع هست. این جنگل‌ها در سواحل خلیج فارس، در اطراف بندر لافت، شمال جزیرۀ قشم، بندر خمیر و در کانو های متراکم دیده می‌شوند. ابوعلی سینا، درخت این جنگل‌ها رو حرا نامیده و این درختان اندازه های ۳ تا ۶ متری با شاخ و برگ سبز روشن دارند. حرا درختی است که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو رفته با خاصیت تصفیه‌ای که در پوست این درخت وجود دارد، بخش شیرین آب دریا رو جذب و نمک را دفع می‌کند. این جنگل در تنگۀ خوران، بین جزیرۀ قشم و بخشی از استان هرمزگان قرار دارد؛ و به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری است. از جمله این پرندگان حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و غیره هستند.
پل لاتیدان
پل تاریخی لاتیدان که به طولانی ترین پل تاریخی ایران نیز شهرت دارد در سال ۱۳۷۲ بر اثر وقوع سیلاب در نزدیکی روستای نیم‌کار شهرستان خمیر از خاک بیرون آمد. این پل با ۵۰۰ سال قدمت و طول یک کیلومتر دارای ۲۳۳ دهانه بوده که امروزه تنها ۳۳ دهانه آن سالم است. بخش‌هایی از این پل در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶ در دو مرحله با هزینه ۸۰ میلیون تومان مرمت شده است. طول پل لاتیدان چیزی حدود سه برابر سی و سه پل اصفهان است.
موزۀ مردم‌شناسی بندر کنگ
در موزۀ مردم‌شناسی و دریانوردی بندر کنگ وسایل و نقشه‌هایی که ناخداها و جاشوها در زمان دریانوردی از آن‌ها استفاده می‌کردند، فرمان لنج، رادیوهای قدیم، قطب‌نما، تصاویری از انواع ماهی، لنگرکشتی، ماکت کشتی‌های کوچک و بزرگ، برکه، چاه، سبک معماری و خانه‌های محلی قدیمی، صنایع دستی ساخته شده از محصولات دریایی و درخت نخل نظیر حصیر، سپ و بند لنگر کشتی به معرض نمایش درآمده است. این موزه در حال حاضر یکی از جاذبه‌های گردشگری در کنگ محسوب می‌شود.
غار خوربس
در فاصله ۱۰ کیلومترى غرب قشم، خربز قرارگرفته که اطراف آن را دایره‌وار تپه‌هاى مرجانى پوشانیده‌اند. خوربیز یا خربس (خربز) که اکنون کاملاً ویران شده، حداقل تا زمان ساسانیان مکانى آباد و محل تردد سیاحان و کشتى‌بانان بوده است. در میانۀ خربس، آثار قلعه مخروبه‌اى دیده می‌شود که احتمالاً در دوران بعد صفویه سنگ‌چین‌های آن را چند بار باز چین کرده و دوباره فرو ریخته باشد. در جلوی همین قلعه، در فاصله‌اى نه چندان دور از غارهاى خربس، گورستانى وسیع و قدیمى وجود دارد که هم گورهاى پیش از اسلام و هم بعد از اسلام در آن دیده مى‌شود.
درست مشرف بر این گورستان، در دیوارۀ صخره‌ها و در سینۀ کوه در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ متر چند دهانه به صورت غار مانند به چشم مى‌خورد که به غارهاى خربس شهرت دارند. این غار دارای معماری صخره‌ای بوده که در نتیجۀ تخلیۀ ماسه‌‌ها از داخل سنگ‌های ارتفاعات روستای خوربس به وجود آمده است. در دل ارتفاعات روستای خوربس، نیایشگاه پیروان میترائیسم و با پرستشگاه آناهیتا واقع شده است.
کوه گنو
کوه گنو با ۲۳۴۷ متر ارتفاع در ۲۹ کیلومتری شمال غربی بندرعباس بین دهستان‌های فین، سیاهو و ایسین واقع شده است. این کوه در مقایسه با آب و هوای گرم بندرعباس، آب و هوایی نسبتاً معتدل دارد و به همین دلیل نیز از اهمیت زیست‌محیطی و تفریحگاهی برخوردار است. این منطقه توسط محیط‌زیست محافظت می‌شود و جزء زیستگاه‌های نادر طبیعی توسط یونسکو به ثبت رسیده، گونه‌های گیاهی نادری در این منطقه وجود دارد که در دنیا بی‌نظیر است.
چشمۀ آب گرم گنو
این چشمه در دره‌ای محصور بین کوه گنو و ارتفاعات سخت آهکی، قرارگرفته است. آب چشمۀ گنو از دستۀ آب‌های گوگردی خیلی گرم محسوب می‌شود. دو استخر زنانه و مردانه نسبتاً بزرگ تمیز دارد که به تأسیساتی مانند چندین رواق کوچک برای استراحت و اقامت مسافران تجهیز شده است. پساب این چشمه پس از خارج شدن از استخرها نخلستان‌های پایین دست را سیراب می‌کند. ماهی آوینیوس گینویس که در آن زندگی می‌کند در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی‌شود.
قلعه لشتان
قلعه لشتان نام قلعه‌ای بر فراز کوه شاهین کوه در بخش مرکزی شهرستان بندرلنگه است که سال‌ها به دست پرتقالی‌ها بود. قدمت بنای این قلعه به سدۀ نهم هجری بر می‌گردد. قلعه لشتان در دوران گذشته و در جنگ‌های محلی نقش مهمی داشته است. برخی نیز عقیده دارند این قلعه در عهد هخامنشی احداث شده و بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارد.
چشمه چاه احمد
چشمه چاه احمد در مسیر جاده بندر خمیر به بندرلنگه و دو راهی خرک قرار دارد. در نزدیکی مظهر چشمه یک استخر طبیعی به شکل مربع وجود دارد. آب این چشمه از شکاف سنگ‌های آهکی دولومیتی از زمین خارج می‌شود. در حوالی چشمه نیز دو اتاقک ساخته‌شده که مورد استفاده مسافران قرار می‌گیرد. آب این چشمه در ردیف آب‌های گوگردی با کاتیون‌های مختلف گرم است.
درۀ ستارگان
درۀ ستاره‌ها با قدمت حدود ۲ میلیون سال که بر اثر فرسایش خاک، سنگ و ماسه ناشى از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهکار کم نظیر طبیعت در جزیره زیباى قشم است. ویژگی‌ها و دیدنی‌های درۀ ستاره‌ها باعث شده تا این دره به عنوان بخشی از ژئو پارک جزیره قشم، جزء آثار طبیعی در سازمان یونسکو به ثبت برسد. ژئو پارک جزیره قشم با آثار طبیعی و تاریخی فوق‌العاده زیبا، تنها ژئو پارک خاورمیانه است.
درگهان
این شهر از زمان‌های دور مرکز تجاری جزیره قشم و مهمترین بندرگاه این نواحی بوده و در حال حاضر نیز با داشتن مراکز تجاری متعدد و مشهور خودش میعادگاه خیل عظیم گردشگران است. در ایام نوروز تعداد گردشگران در این شهر خارج از تصور است. مراکز خرید تا ساعت‌های پایانی شب هم بسیار شلوغ و پر هیاهو هستند.
غار نمکی قشم
غار نمکی جزیره قشم یکی از زیباترین جلوه‌های طبیعت ایران است و تاکنون بیش از ۶۰۰۰ متر از این غار شناسایی شده و به عنوان طویل‌ترین غار نمکی جهان شناخته شده است. غارهای نمکی عموماً در گنبدهای نمکی به وجود می‌آیند. اگر گنبدهای نمکی در مناطق خشک و نیمه خشک از نظر اقلیمی مانند جنوب ایران واقع گردند دوام بیشتری خواند داشت.
قلعه هزاره میناب
میناب یا شهر آنامیس در شرق استان هرمزگان قرار دارد. بنیان شهر میناب را به زمان ساسانیان نسبت می‌دهند؛ اما بعضی از اسناد تاریخی نشان دهندۀ قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال برخوردار برای این شهر است. قدیمی‌ترین نامی که در کتب تاریخی و در زمان هخامنشی از میناب برده شده اورگانا بوده است. قلعۀ هزاره یا قلعۀ بی‌بی مینو، در بخش مرکزی شهرستان میناب، تنها بنای تاریخی موجود در این شهر است. اهالی معتقدند که در روزگاران گذشته دو خواهر به نام‌های بی‌بی مینو و بی‌بی نازنین این شهر را بنا کردند و در این قلعه زندگی می‌کرد‌ه‌اند.
کاروانسراى گاگلکى
کاروانسرای گاگُلَکی در سر راه ارتباطی شهرستان لار، شهرستان بستک به شهرستان بندرلنگه واقع شده است. کاروانسرا به‌صورت دو ایوانی ساخته شده و از نظر قدمت به دوره صفویه می‌رسد. قسمت عمده کاروانسرا ویران شده است. کنار باراندازها چندین شبستان حجره و طاق‌نما وجود داشته که مرکز اطراق صاحبان کالاها، باربران و ساربانان بوده است. ولی امروزه اثری از این طاق‌ها به چشم نمی‌خورد.
کاروانسراى بستک
كاروانسراى تاريخى بستک واقع در شهر بستک نقاط دیدنی استان هرمزگان است. این کاروانسرای سرپناه و استراحتگاهی در مسیر جاده بازرگانی لار، بندرلنگه به بندر عباس بود که کاروانسرا در زمان دوره قاجاریه ساخته شده و با شماره ثبت ۲۲۳۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در چند سال اخیر توسط میراث فرهنگی مرمت گردیده است.
امامزاده سید سلطان محمد
آستان امامزاده سیدسلطان محمد (ع) بر اساس شواهد تاریخی و روایات، سینه به سینه نسب شریفشان به امام کاظم (ع) می‌رسد. این بقعه متبرکه در روستای پیرچوگان، در ۱۲۰ کیلومتری بندرعباس و ۴۵ کیلومتری شهرستان رودان واقع شده است. این مکان به‌عنوان یک مکان گردشگری مذهبی است سالانه صدها هزار گردشگر به این روستا جذب می‌کند. در ماه محرم به‌خصوص روز تاسوعا و عاشورا، اربعین حسینی و ایام عید نوروز بیشترین گردشگر وارد این روستا می‌شوند.
قلعه کمیز
قلعۀ کمیز در فاصلۀ ۱۲ کیلومتری شرق شهرستان رودان واقع شده و مربوط به دوران صفویه و قاجاریه است. در قدیم چون اغلب نقاط رودان را آب فرا گرفته بوده، مردم در این قلعه مستحکم سکونت داشته‌اند. تم مارو در نزدیکی قلعه کمیز، درگذشته محل دفن مردگان و اشیاء گران قیمت بوده است. در این مکان آثار ارزشمندی از جمله جمجمه‌ای جراحی شده مربوط به سه هزار سال قبل از میلاد به دست آمده است. گفته می‌شود در نام این تپه از مار استفاده شده تا مردم جرئت نزدیک شدن به آنجا را نداشته باشند.
معبد هندوها
معبد هندوها در شهر بندرعباس در ضلع شمالی خیابان امام خمینی و در مقابل بازار شهر واقع شده است. ساختمان این معبد، در سال ۱۳۱۰ قمری، در زمان حکومت محمدحسن خان سعد‌الملک، براى نیازهاى هندوهاى مقیم شهر بندرعباس که در آنجا سکونت داشته و به کارهاى تجارى مى‌‌پرداختند، ساخته شده است. اساس ساختمان این معبدِ متعلق به خدایان ویشنو، عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرارگرفته و طرح آن کاملاً متأثر از معماری هندی است.
مسجد جامع دلگشا
این بنا در نبش بلوار طالقانی و خیابان مسجد جامع بندرعباس قرارگرفته و از آثار قرن دوازده و سیزده قمری محسوب می‌گردد. این بنا شامل شبستان دو قسمت قدیمی الحاقی است. بخش قدیمی دارای ستون‌های متعدد با سرستون‌های گچ‌بری شبیه به مسجد گله‌داری و مسجد دژگان است. این بنا به شماره ۱۵۹۹ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
جزیره هنگام
جزیره هنگام با آبادی‌های کوچک با وسعت حدود ۵۰ کیلومترمربع در جنوب جزیرۀ قشم واقع‌شده و دارای معادن نمک و خاک و سرب است. شنا و غواصی در سواحل پیرامون جزیره و تماشای دلفین‌ها، لاک‌پشت‌های دریایی، سواحل زیبای صخره‌ای و شنی و تنها پارک کروکدیل کشور از جاذبه‌های داخل جزیره هنگام محسوب می‌شوند.
تالاب بین‌المللی جزیرۀ شیدور
این جزیره در دو کیلومتری شرق جزیره لاوان واقع شده است. جزیرۀ شیدور مهمترین زیستگاه جوجه آوری برای پرستوی دریایی از انواع سفید، کاکلی کوچک، پشتادودی و کاکلی در ایران است.
تاکنون در این جزیره، ۱۰ گونه پرنده شناسایی شده است که به جز چکاوک کاکلی و سسک دم دراز، بقیه مهاجر هستند. این جزیره همچنین یک زیستگاه مهم برای تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های دریای همانند لاک‌پشت منقار عقابی و لاک‌پشت سبز محسوب می‌شود.
کوه گلک جزیرۀ هرمز
در مسیر دریایی قشم به جزیره هرمز کوه‌هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می‌شود. در میان این کوه‌ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است مردم محلی این کوه را گِلک می‌نامند و خاک سرخ آن را مانند نمک در تهیه انواع غذاها مصرف می‌کنند. این کوه با ارتفاع تقریبی ۲۰۰ متر در جنوب جزیره هرمز قرارگرفته و از خاک آن در صنایع سرامیک‌سازی و رنگ‌سازی نیز استفاده می‌شود.
آب‌انبار پنج بادگیر
آب‌انبار پنج بادگیر یکی از جاذبه‌های گردشگری جزیره کیش در شمال جزیره واقع شده که در سال ۱۳۷۲ خورشیدی در محل یک آب‌انبار باستانی که به منظور جمع‌آوری آب‌های سطحی بنا شده بود، ساخته شد. این آب‌انبار از دو گنبد و پنج بادگیر تشکیل یافته و شیوه معماری آن به سبک معماری سنتی یزد است
