جاهای دیدنی آبادان

آبادان که بعد از اهواز مهم‌ترین شهر استان خوزستان محسوب می‌شود، شهری بندری و در ردۀ شهرهای گردشگری ایران است. این شهر با داشتن مناطق طبیعی، تاریخی و گردشگری فراوان، بازارهای شلوغ و پررونق و نخلستان‌های زیبا، هرساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است. در این مطلب مختصری از این جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی معرفی خواهند شد.

مسجد رنگونی‌ها آبادان

مسجد رنگونی‌ها، قشنگ‌ترین مسجد جنوب ایران، در سال ۱۳۰۰ ه.ش در کنار اروندرود، به تقاضای عده‌ای از مسلمانان سنی مذهب که از مهاجران رنگون، پایتخت میانمار بودند، توسط کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان احداث شد. این مسجد به سبک معماری هندی ساخته شده با داشتن گچ‌بری‌هایی زیبا و برجسته، آرایه‌های سیمانی، شبستان و حیاط اصلی، بیشتر به کاخی سلطنتی شباهت دارد. تزیینات مسجد رنگونی‌ها شباهت زیادی به گچ‌بری برهشته دارند با این تفاوت که با سیمان انجام گرفته و در واقع سیمان‌بری است. یکی از ویژگی‌های بارز مسجد، محراب تزیین شده در میان انبوهی از اشکال هندسی و نقوش اسلیمی است. موز‌ۀ اسناد تاریخی و خطی آبادان هم در این مسجد قرار دارد.

موزۀ‌ آبادان

موزۀ‌ آبادان از کهن‌ترین موزه‌های ایران در سال ۱۳۳۸ در آبادان افتتاح شد. گنبد موزه با ارتفاع ۵ متر و ۲۲ سانتی‌متر از گنبد مقبر‌ۀ دانیال نبی در شوش الهام گرفته شده و آن را به یکی از مکان‌های دیدنی آبادان تبدیل کرده است. این موزه دارای یک تالار اصلی و دو تالار جنبی است. تالار اصلی، محل نمایش آثار دائمی موزه از جمله آثار به دست آمده از شوش و آثار دوره صفوی و قاجاری است. همچنین آثار مردم‌شناسی و پوشاک سنتی مردم خوزستان نیز در بخش دیگری از موزه به نمایش گذاشته شده است.

کلیسای سورت گاراپت

در ابتدای خیابان زند آبادان، کلیسای ارامنۀ گریگوری آبادان به نام سورت گاراپت با ظاهری ساده و زیبا، دیوار‌به‌دیوار مسجد بهبهانی‌ها و مدرسۀ ملی ادب، در دورۀ پهلوی ساخته شد. هم‌نشینی ادیان در آبادان منحصر به سد‌ۀ اخیر و حضور بریتانیایی‌ها در این شهر نبوده و از دیرباز، مسلمانان، مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و صابئین مندایی (پیروان حضرت یحیا) در این شهر کنار یکدیگر زندگی کرده‌اند. این کلیسا در دوران جنگ آسیب‌های فراوانی دید ولی بعدها توسط ستاد بازسازی مناطق جنگی مرمت شد. اکنون به دلیل کم بودن مسیحیان آبادان، دیگر مراسمی در این کلیسا برگزار نمی‌شود؛ اما درهای این کلیسا به روی گردشگران باز است.

سینما نفت آبادان

از جمله بناهای فرهنگی تاریخی آبادان بنای سینما نفت آبادان پیش از انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۲۳ با نام سینما «تاج» با الهام از یک شیر نشسته ساخته شد. شیر نشستۀ سینما نفت آبادان به‌عنوان نگهبان این شهر شناخته می‌شود. گفته می‌شود آجرهای قرمز این سینما را شرکت نفت از لندن آورده و بعد از اتمام کار ساخت آن کارکنان شرکت نفت در آن به تماشای کنسرت‌ها و ساز و آواز در این مجموعه می‌نشستند. سینما نفت از گزند حوادث و دوران جنگ در امان مانده، در سال‌های اخیر و با راه‌اندازی سیستم دیجیتال پخش فیلم، یکی از سینماهای پررونق آبادان است.

جزیرۀ مینو آبادان

جزیرۀ مینو که در گذشته «صلوح» نام داشت در بین آبادان و خرمشهر قرار گرفته و از آبادی‌های کوچک و بزرگی تشکیل شده که شهر کوچک مینو را احاطه کرده‌اند. در جزیره مینو پنج نهر جریان دارد که دوتای آن‌ها از رود جرف و سه تای آن‌ها از اروند رود منشعب می‌شوند. این جزیره از معدود نقاط جهان است که آبیاری زمین‌های کشاورزی آن به وسیله جزر ‌و ‌مد آب انجام می‌گیرد. بخش عمده‌ای از این جزیره از نخلستان پوشیده شده که محیط مناسبی برای زیست پرندگان مهاجر است. همچنین نیزارهای انبوه آن پناهگاه حیوانات وحشی مانند گراز است. در جزیره مینو چند رستوران سنتی وجود دارد که ماهی کباب‌های آن‌ها بسیار لذیذ است. ماهی حلوا که در تنور مخصوص پخته شده است، منوی اصلی غذاهای این رستوران‌هاست. تنور و روش پخت این ماهی، شبیه به پختن نان تافتون است.

سینما شیرین آبادان

سینما شیرین آبادان که با قدمتی ۸۰ ساله در سال ۱۳۱۰ در دورۀ پهلوی اول با ظرفیت بیش از ۷۰۰ نفر توسط بخش خصوصی و یک تاجر هندی ساخته شد. سینما شیرین در دورۀ ساخت خود نخستین سینمای مجهز آبادان به شمار می‌رفت که دو طبقه سرپوشیده و یک سالن نمایش تابستانی داشت. پس از جنگ جهانی دوم، با افزودن دو طبقه دیگر به ساختمان، این سینما به بزرگ‌ترین سینمای ایران تبدیل شد. سینما شیرین بعد از انقلاب به فعالیت خود ادامه داد اما با شروع جنگ عراق تعطیل شد و هیچ‌وقت مجدداً راه‌اندازی نشد و در اثر جنگ خسارت‌هایی هم به این سینما وارد شد. در حال حاضر این سینما در فهرست ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل کابلی آبادان

پل کابلی امام رضا در محلۀ کوی فرهنگیان آبادان، نخستین پل کابلی واقع در خشکی در جهان است. پل کابلی آبادان دارای ۲۲۵ متر طول، ۲۶ متر ارتفاع و ۱۷ متر عرض است.

آرامگاه ارامنه آبادان

آرامگاه ارامنۀ آبادان در منطقۀ «شطیط»، در جنوب شرقی آبادان، بالاتر از اروندکنار، قرار دارد. در محدودۀ این قبرستان حدود سی صد و بیست مقبره وجود دارد که یادمان رفتگان را به جای سنگ، روی قالب‌های سیمانی و عموماً به خط و زبان ارمنی نوشته‌‌اند.

موزه تنوع زیستی آبادان

موزۀ تاریخ طبیعی و تنوع زیستی آبادان مجموعه‌ای ارزشمند از جاذبه‌های طبیعی و دیدنی آبادان محسوب می‌شود. این موزه در فاصله ۱۰ کیلومتری جاده قفاص قرار دارد و از جاذبه‌های گردشگری آبادان محسوب می‌شود. این موزه شامل بیش از ۱۵۲ کبوتر و ۲۱ خزنده و دو زیست، ۱۲ نمونه ماهیان آب شور و شیرین و انواع صدف‌های دریاهای ایران است.

موزه هنرهای معاصر آبادان

موزۀ هنرهای معاصر آبادان توسط ستاد بازسازی آبادان طراحی و در سال ۱۳۸۲ هم‌زمان با سالگرد آزادسازی خرمشهر، افتتاح شد. این مجموعه از سه گالری، آمفی تئاتر و فروشگاه کتاب تشکیل شده است و یکی از سرمایه‌های فرهنگی آبادان محسوب می‌شود.

بهمن‌شیر

بهمن‌شیر (بَهمِشیر، بحرالماشیر، بَمِشیر) نام یکی از شاخه‌های رود کارون در استان خوزستان است. رود کارون پس از رسیدن به شهر خرمشهر به دو شاخه تقسیم می‌شود، شاخه نخست از آبادان می‌گذرد و به سوی اروندرود در مرز ایران و عراق رفته و پرآب‌ترین دهانه یا بهمن‌شیر، در امتداد اروندرود به خور بهمن‌شیر و سپس به خلیج‌فارس می‌ریزد. طول رود بهمن‌شیر حدود ۹۰ کیلومتر، عرض آن ۶۰۰ متر و عمق آن حدود ۴ متر است.

بازار ماهی‌فروشان آبادان

بازار ماهی و میگوی مرکزی آبادان در کنار اروندرود یکی از مراکز مهم عرضه غذاهای دریایی تازه در جنوب کشور است و به نام پارک بازار ماهی نیز شناخته می‌شود. تنوع ماهی در بازار آبادان بالا است و می‌توان به ماهی‌هایی با نام‌های شوریده، زبیدی، بیاه، هامور، شعری، شانگ، طوطی ماهی، میش ماهی، خارو، سرخو، صبیتی یا چندال، کفشک، سکن، مزلگ، زبان اشاره کرد که همگی ماهی‌های دریایی هستند.

اروند رود

اروند رود رودخانه پهناوری در جنوب غربی ایران و در مرز ایران و عراق است. این رودخانه از بلندی‌های سرزمینی قفقاز (ارمنستان) سرچشمه می‌گیرد و از ریزش رودخانه‌های دجله، فرات و سپس کارون تشکیل شده است. این رود هنگامی‌که به رودخانه کارون می‌پیوندد ارزش کشتی‌رانی پیدا می‌کند. طول اروند رود از قرنه تا ریزشگاه آن در خلیج‌فارس 190 کیلومتر است. ریزشگاه اروندرود در میان شهرهای ایرانی اروند کنار و شهر عراقی فاو است.

موزۀ بنزین خانه آبادان

اولین پمپ‌بنزین کشور در شهر آبادان و درست در این نقطه که امروزه «موزۀ بنزین‌خانه» قرار دارد احداث شد. در سال‌های گذشته این پمپ‌بنزین به مکانی متروک تبدیل شده بود، اما در حال حاضر موزه‌ای برای نمایش تاریخ طلای سیاه بازگشایی شده است. این موزه می‌تواند تاریخ نفت در ایران از زمان کشف و استخراج تا بهره‌برداری نهایی را به بازدیدکنندگان نشان دهد.

تجهیزات مورد استفاده سوخت‌رسانی و گرمایشی، انواع دستگاه‌های پمپ‌بنزین همراه با تاریخچۀ استفاده از این دستگاه‌ها در كشور، خودروهای قدیمی سوخت‌رسان، پمپ‌بنزین و خودروهای قدیمی در حال سوخت‌گیری؛ فضای شعبه‌های قدیمی نفت، مخازن قدیمی پرچی، مجموعه تانكرهای سوخت‌رسان و اسناد و مستندات تاریخی مربوط به توزیع فرآورده‌های نفتی از بخش‌های تشكیل‌دهنده موزه بنزین خانه آبادان است. اسكناس‌های منتشر شده در كشور با موضوع پالایشگاه آبادان و تأسیسات نفتی، مكتوبات صنعت نفت، اتاق هدایای موزه‌ای از دیگر قابلیت‌های این موزه است.

بازار مرکزی آبادان

بازار مرکزی آبادان جزو اولین مراکز خرید مدرن آبادان بوده که در دو طبقه روبه‌روی بازار ماهی فروش‌ها احداث شد. در این بازار لوازم خانگی، کیف، کفش و لباس با قیمت مناسب عرضه می‌شود.

بازار ته‌لنجی‌ها آبادان

بازار ته‌لنجی‌ها مشهور به بازار امیری یکی از مراکز خرید و از جاذبه‌های آبادان در خیابان امام خمینی است. ازآنجاکه ملوانان و کارکنان مجاز هستند ‌میزان مشخصی از اجناس را بدون پرداختن تعرفه گمرکی وارد کشور کنند، کالاهای این بازار نیز اغلب از همین اجناس هستند و به همین دلیل با قیمت بسیار مناسبی به فروش می‌رسد. در این بازار شکلات و سایر خوراکی‌های، پوشاک، لوازم آرایشی مثل شامپو و عطر، پتو و لوازم برقی کوچک عرضه می‌شوند.

قدمگاه خضر نبی آبادان

مقام خضر نبی، بقعه‌ای با گنبدی سفید و سبز، در هفت کیلومتری شرق آبادان در میان رودخانه بهمن‌شیر و اروند و در کنار روستای طرة الحضر قرار دارد. این آرامگاه که در سال ۹۲۰ هجری قمری بنا شده، به قدمگاه حضرت خضر نبی یا مقام خضر نبی معروف است. بقعه حضرت خضر نبی (ع) سال‌ها به عنوان مسجد مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه ساکنان محل آن را به زیارتگاه تبدیل کرده و اکنون آئین‌های نذر و شادباش اعیاد پیامبران الهی در آن برگزار می‌شود.

قدمگاه امام رضا (ع) آبادان

قدمگاه امام رضا (ع) در شمال آبادان و در پشت بیمارستان آیت ا…طالقانی و در مسیر روستای فیاضیه واقع شده است. بر اساس متون تاریخی، محل دیدار مردم آبادان با امام عصر خویش، در این محل بوده و امام در این مكان برای مردم ایراد سخنرانی داشته، نمازگزارده و به استراحت پرداخته‌اند. پس از عزیمت امام رضا (ع) از شهر آبادان و حركت ایشان به سوی سرزمین توس مردم آبادان برای زنده نگه‌داشتن و جاودان ساختن این خاطره شیرین اقدام به ساخت بنای یادبود این مكان كرده كه در ادوار مختلف تجدید بنا شده است.

مضیف حاج عبدالله آبادان

مضیف در حقیقت به اتاق پذیرایی مردمان عرب در روزگاران قدیم گفته می‌شد و حکم مهمانخانه را دارد. اعراب رسم دارند در مجاورت خانه خود، محلی برای مهمان‌ها بنا کنند تا مهمان احساس راحتی داشته باشد، بر اساس رسم و رسوم، صاحب‌خانه تا سه روز نیز از مهمان پولی نمی‌گیرند.

مضیف‌های حاج عبدالله یکی از زیباترین و مجهزترین مضیف‌های کشور است که در باغی زیبا و بزرگ به مساحت 15000 مترمربع در جزیرۀ مینو قرار دارد. در این مضیف‌ها غذای سنتی سرو و پذیرایی به رسم عرب‌ها انجام می‌شود.

محلۀ بریم آبادان

محلۀ بریم که محل زندگی کله گنده‌های شرکت نفت است. این شهرک ویلایی، نگهبانی دارد و تردد شبانه غیر سکنه در آن ممنوع است. تمام سیم‌کشی و کولرهایش، زیرزمینی است و خدمات و همۀ تعمیرات آن توسط شرکت نفت انجام می‌شود. محله بریم چون در کنار اروندرود شکل گرفته، نامش را از کلمه انگلیسی بریم (berim) به معنای کناره و لبه گرفته است. بعضی‌ها هم می‌گویند محل روییدن خرمای بریمی است یا نام صاحب قبلی‌اش ابوابراهیم بوده است.

هتل کاروانسرا آبادان

هتل پارس کاروانسرای آبادان از سال ۱۳۵۰ مورد بهره‌برداری قرار گرفته و با شروع جنگ تحمیلی فعالیت هتل متوقف شد. در زمان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس، هتل در اختیار رزمندگان اسلام بود که آثار باقیمانده از جنگ به‌صورت ماکت در هتل موجود است. بعد از جنگ تحمیلی، کار بازسازی آن توسط دادستانی انقلاب شروع گردیده این هتل از ابتدای سال ۱۳۷۴ تحت سرپرستی و مدیریت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) فعالیت جدید خود را آغاز نمود و در سال ۱۳۸۷ به گروه هتل‌های پارس واگذار گردید.