دولت ترامپ قصد دارد تا محدودیت‌هایی را برای سفر شهروندان برخی کشورها به آمریکا اعمال کند. تصویب این قانون به این معنا خواهد بود ایرانیان دارای ویزای توریستی آمریکا و ویزاهای دانشجویی و تحقیقاتی تحت هیچ شرایطی امکان ورود به این کشور را نخواهند داشت و احتمال می‌رود که اخذ ویزای مهاجرتی نیز دشوارتر و یا حتی غیرممکن شود!
تعلیق ویزا برای شهروندان ایران
مطابق دستور اجرایی در ۲۰ ژانویه، وزارت امور خارجه موظف شد تا با همکاری مقامات کابینه‌ها و در عرض ۶۰ روز یک فهرست از کشورها به کاخ سفید ارائه دهد. اکنون که چیزی به انتهای این تاریخ نمانده گمانه‌زنی‌ها در خصوص تاریخ امضای این قانون و کشورهای مشمول افزایش یافته است. دولت ترامپ علت اعمال محدودیت سفر شهروندان این کشورها را «مسئله امنیت ملی و تهدیدات این افراد برای جامعه» عنوان کرده است. چرا که به باور این کشور، دریافت اطلاعات متقاضیان ویزا از دولت کشورهای این لیست دشوار و یا غیرممکن بوده و اطلاعات کافی برای بررسی و غربالگری آنها وجود ندارد.
نیویورک تایمز به نقل از برخی مقامات دولتی فهرستی را از کشورها منتشر کرده است که احتمالاً مشمول قوانین سختگیرانه مهاجرتی خواهند شد. در این پیش‌نویس اشاره‌ای به انواع ویزای آمریکا نشده و وزارت امور خارجه آمریکا تاکنون هیچ بیانیه رسمی درباره صحت آن منتشر نکرده است. یک مقام کاخ سفید تاکید کرده که این فهرست صرفاً یک پیش‌نویس احتمالی از ممنوعیت سفر به آمریکا اس اما قطعاً محدودیت‌هایی با تصمیم ارگان‌های مختلف وضع خواهد شد.
پیش‌نویس محدودیت‌های سفر به آمریکا که توسط رسانه نیویورک تایمز منتشر شده، ۴۱ کشور را به سه دسته مختلف تقسیم می‌کند:
- فهرست قرمز:
ورود شهروندان ۱۱ کشور (از جمله ایران) به آمریکا کاملاً ممنوع خواهد شد و صدور ویزا برای آنها به حالت تعلیق در می‌آید.
- فهرست نارنجی:
شهروندان این ۱۰ کشور برای سفر به آمریکا با محدودیت‌های بسیاری می‌شوند. به این صورت که ویزاهای مهاجرتی و توریستی تعلیق خواهد شد اما ممکن است اجازه ورود به افراد متمکن داده شود.
- فهرست زرد:
۲۲ کشوری که نامشان در این فهرست است، ۶۰ روز فرصت دارند تا برای رفع ایرادات و نگرانی‌های امنیتی ایالات متحده تلاش کنند. در صورت عدم اقدام، ممکن است وارد فهرست نارنجی یا قرمز شده و ورود با ویزای آمریکا برای آنها نیز محدود گردد.
تکرار تجربه تلخ ایرانیان از ممنوعیت سفر
پیش‌نویس کنونی یادآور دستور اجرایی ترامپ در دوره قبلی ریاست جمهوری است که براساس آن، فرمان ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور (ایران، سوریه، عراق، یمن، لیبی، سومالی و سودان) صادر شد. به دنبال آن، ایرانیانی که پیش از تصویب این قانون وقت مصاحبه گرفته بودند حتی اجازه ورود به سفارت را نداشتند و با یک برگه قرمز مواجه شدند!
در طی دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، این طرح با برخی مخالفت‌های حقوقی مواجه شد. در نهایت، دستور اصلاح‌شده در سال ۲۰۱۸ به تایید دیوان عالی آمریکا رسید و به دنبال آن، تراول بن برای دارندگان ویزاهای دانشجویی و تحقیقاتی (ویزاهای F و J) برداشته شد. البته با روی کار آمدن دولت بایدن در سال 2021، این قانون با امضای فرمان اجرایی توسط او به طور رسمی لغو شد تا ایرانیان برای سفر به آمریکا هیچ ممنوعیت یا محدودیتی نداشته باشند.
چه تغییراتی در انتظار ایرانیان است؟
صدور ویزای توریستی (B1/B2) حتی برای والدینی که هدف از سفرشان بازدید از بستگان یا فرزندان ساکن در آمریکا است ممنوع خواهد شد. البته نگرانی ایرانیان به همین موضوع ختم نمی‌شود چرا که متقاضیان برای رزرو زودترین زمان وقت سفارت آمریکا ماه‌ها به انتظار نشسته‌اند و نگران حضور در این سفارت هستند. در شرایطی که امکان صدور ویزا و حتی مصاحبه در سفارت وجود نداشته باشد، بدون شک سفر به کشور ثالث برای افرادی که وقت مصاحبه دارند کاملاً بیهوده به نظر می‌رسد!
افرادی که در کلیرنس هستند و فرایند بررسی پرونده آنها طولانی‌تر شده دیگر هیچ شانسی برای دریافت ویزا نخواهند داشت و مشخص نیست در صورت اعمال کامل ممنوعیت، تکلیف هزینه‌های پرداختی به سفارت نیز چه خواهد شد.
بسیاری از کارشناسان به افرادی که موفق به اخذ ویزا شده‌اند پیشنهاد می‌کنند پیش از ۲۰ مارس وارد آمریکا شوند، چرا که به محض اجرای این قانون، ورود دارندگان ویزای معتبر (فارغ از شرایط کاری، خانوادگی و …) ممنوع خواهد شد. چه بسا با توجه به تجربه شهروندان ایران از تراول بن قبلی، هیچ تضمینی حتی برای دارندگان گرین کارت نیز وجود ندارد و بهتر است این افراد تا اطلاع ثانوی از آمریکا خارج نشوند!
تا زمان انتشار خبر رسمی در روزهای آتی نمی‌توان با قطعیت درباره آینده وضعیت سفر ایرانیان و سفر به این کشور نظر داد. لذا بهتر است تا متقاضیان به شرایط مالی و زمانی خود توجه داشته و پیش از هر گونه برنامه‌ریزی، تمامی احتمالات فوق را در نظر بگیرند.
