سفر یعنی تجربه غذاهای جدید، فرهنگ‌های متفاوت و دیدن مناظر زیبا؛ اما متاسفانه یک چیز دیگه هم هست که در حین سفر در معرض اون قرار می‌گیری و اون میکروب‌ها و بیماری‌های جدیده.
خیلی از ما در کشورهایی زندگی می‌کنیم که سال‌ها پیش در اونها بیماری‌هایی مثل فلج اطفال، سرخک و دیفتری ، ریشه‌کن شدن؛ اما متاسفانه هنوز کشورهای درحال‌توسعه‌ای هستن که در اونجا ابتلا به بیماری‌های قابل پیشگیری امری طبیعی به‌شمار می‌ره.
اگه به خارج از کشور سفر می‌کنین، لازمه که بدونین قبل از سفر به هر نقطه از جهان چه واکسن‌هایی باید بزنین. در این مطلب واکسن‌های معمول برای پیشگیری از ابتلا به بیماری در سفر رو بهتون معرفی می‌کنیم؛ اما درهرصورت، بهتره پیش از سفر به مقصد مورد نظرتون، با یک پزشک متخصص مشورت کنین.
راهنمای واکسن‌های ضروری برای سفر
سرخک، سرخجه و اوریون (MMR)
واکسن سرخک، سرخجه و اوریون (MMR) واکسن‌های متدوالی هستن که اکثر افراد در بچگی دریافت می‌کنن؛ اما این واکسن به‌ویژه برای سفر خیلی اهمیت داره.
با اینکه سرخک از سال ۲۰۰۰ در آمریکا ریشه‌کن شده، هرساله بیشت از ۲۰ میلیون نفر در سراسر جهان، از جمله اروپا، مبتلا به سرخک می‌شن. در سال ۲۰۱۴، بیش از ۶۰۰ مورد ابتلا به سرخک در آمریکا گزارش و در تحقیقات هم مشخص شده که بیشتر اونها از طریق مسافرهایی بودن که از فیلیپین وارد این کشور شدن و واکسن هم نزده بودن.
واکسن MMR یک واکسن دو مرحله‌ایه که معمولا در سنین کودکی تزریق می‌شه. واکسن اول بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و واکسن دوم بین ۴ تا ۶ سالگی.
تب زرد
تب زرد یک بیماری شایع در کشورهای آمریکای‌جنوبی و آفریقاست و عامل آن ویروسی‌ست که از طریق نیش پشه ماده منتقل می‌شه. نشانه‌های این بیماری معمولا ۳ تا ۶ روز بعد از نیش‌زدگی ظاهر می‌شه و شامل تب، لرز، سردرد و درد عضلانی می‌شه. در حدود ۱۵ درصد از موارد، تب زرد می‌تونه منجر به مشکلات جدی‌تری چون شوک، خونریزی و ازکارافتادگی اعضای بدن نیز بشه.
برای مقابله با تب زرد واکسنی مطمئن و مؤثر وجود داره و در برخی از کشورها انجام این واکسیناسیون برای مسافرها الزامیه. این واکسیناسیون باید به‌طور معمول بین سنین نه و دوازده ماهگی انجام بشه؛ اما هر مسافری هم که قصد داشته باشه به مناطقی بره که این بیماری‌ها در اونجا شایعه نیز، باید واکسینه بشه. گفته شده که تاثیر این واکسن تا ۱۰ سال در بدن فرد باقی می‌مونه.
حصبه
حصبه، یا تب تیفوئید، یک بیماری عفونی خطرناکه که از طریق آب و غذای آلوده به بدن منتقل می‌شه. باکتری این بیماری در همه کشورهای درحال‌توسعه یافت می‌شه.
علائم حصبه عبارتند از تب، دردهای شکمی، بی‌اشتهایی و ضعف جسمانی. بیش از ۲۲ میلیون نفر در جهان سالانه به تب تیفوئید مبتلا و حدود ۲۰۰،۰۰۰ نفر هم از این بیماری تلف می‌شن.
واکسن حصبه دو نوع داره: تزریقی و خوراکی. ایمنی ایجاد شده توسط واکسن تزریقی حدود ۲ سال و واکسن خوراکی حدود ۵ ساله . هر دو این واکسن‌ها حدود ۵۰ تا ۸۰% موثرن؛ پس بهتره در مصرف آب و غذا در سفر احتیاط کنید.
هپاتیت آ
این بیماری نیز از طریق خوردن یا نوشیدن غذا و آب آلوده گسترش پیدا می‌کنه. این بیماری همچنین ممکنه از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل بشه.
علایم این بیماری ممکنه شامل تب ناگهانی، سرگیجه، تهوع و دیگر علائم مشابه سرماخوردگی باشه. این احتمال هم وجود داره که فرد مبتلا هیچ علامتی نشون نده. نارسایی حاد کبد در افراد مبتلا، به‌ندرت اتفاق میفته. یک‌بار ابتلا به این بیماری، فرد رو برای تمام عمر در مقابل اون مصون می‌سازه.
هپاتیت آ عموما در کشورهای درحال‌توسعه و به‌خصوص در مناطق روستایی، شایعه. واکسن هپاتیت آ در پیشگیری از بیماری مؤثره. این واکسن معمولا در دو دوز و به فاصله ۶ تا ۱۲ ماه تجویز می‌شه.
آنسفالیت ژاپنی
آنسفالیت ژاپنی (Japanese encephalitis) یک بیماری منتقل شونده توسط پشه‌ست که در آسیای جنوب شرق یافت می‌شه.
علائم بیماری ممکنه بین ۵ تا ۱۵ روز بعد از نیش پشه ظاهر بشه و شامل تب، استفراغ، گیجی و سردرده. درصورتی‌که بلافاصله به پزشک مراجعه نشه، احتمال ورم مغزی و رفتن بیمار به کما وجود داره که منجر به مرگ می‌شه.
هرچند که احتمال ابتلا به این بیماری بسیار نادره، اما اگه به مناطق روستایی در آسیا سفر می‌کنین و زمان زیادی رو در فضای آزاد می‌گذرونین، ریسک ابتلا بالاتر می‌ره.
واکسن آنسفالیت ژاپنی در دو دوز و به فاصله ۳۰ روز تزریق می‌شه و تا ۱۰ سال برای پیشگیری از بیماری موثره. باید تزریق واکسن رو جوری برنامه‌ریزی کنین که دوز دوم واکسن رو حداقل ۱۰ روز قبل از سفرتون دریافت کنین.
البته بهتره که با دکتر درخصوص این واکسن مشورت کنین، چون تزریق این واکسن برای بیشتر مسافرها ضرورتی نداره. فقط اگه برای مدت بیش از یک ماه و در فصل انتقال ویروس به یک منطقه بومی در آسیای شرقی سفر می‌کنین، ممکنه به این واکسن احتیاج پیدا کنین.
هاری
هاری یک بیماری کشنده‌ست که ویروس اون از طریق بزاق حیوون مبتلا به هاری وارد بدن انسان می‌شه. هاری در کل جهان به‌جز قطب جنوب، اتفاق میفته.
هاری معمولا از طریق گازگرفتگی یا خراشِ ایجاد شده توسط سگ، خفاش، راکون یا هر حیوون آلوده شده، منتقل می‌شه. هاری موجب التهاب مغزی حاد در افراد می‌شه که غیرقابل‌درمان و کشنده‌ست.
جز درصورتی‌که به‌طور مستقیم با حیوون‌های خیابونی سروکار داشته باشین، احتمال اینکه نیاز به واکسن هاری داشته باشین، بسیار کمه. درصورتی‌که حیوونی شما رو گاز گرفت، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنین.
سایر واکسن‌ها و مراقبت‌های لازم برای سفر
واکسن‌های دیگه‌ای هم هستن که ممکنه، بسته به مقصد مسافرت‌تون، بهشون نیاز داشته باشین. در این خصوص بهتره با یک پزشک مشورت کنین تا ببینین برای ایمنی در سفر چه توصیه بهتون می‌کنه.
واکسن‌های متداول عبارتند از: هپاتیت ب، مننژیت (به‌خصوص اگه قصد سفر طولانی‌مدت به آفریقا دارین)، واکسن سه‌گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه)، هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب (Hib) و فلج اطفال.
اگه مطمئن نیستین که باید واکسنی رو دریافت کنین یا نه، حتما با یک متخصص مشورت کنین. یادتون باشه که مثل هر نوع دارویی، واکسن‌ها هم عوارض جانبی دارن که البته بسیار هم نادرن.
مالاریا یک بیماری دیگه‌ای هست که توسط پشه منتقل می‌شه و در مناطق گرمسیری و استوایی اتفاق میفته. اگر می‌خواید به این مناطق مسافرت کنین، حتما از پزشکتون در مورد نقاط ضعف و قوت داروهایی که می‌تونن از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنن، سوال کنین.