یورونیوز نوشت: به دنبال کنسل شدن مداوم پرواز خطوط هوایی خارجی به مقصد ایران در هفته‌های اخیر، شاهد افزایش سرسام‌آور قیمت بلیت پروازهای ایران‌ایر هستیم. به نظر می‌رسد تحریم‌ها نه تنها بر ایران‌ایر تاثیرگذار نبوده که حالا با شرایط ویژه پیش آمده به دنبال حمله موشکی ایران به اسرائیل به افزایش درآمدزایی آن کمک کرده است.
در شرایطی که به تازگی برخی کشورهای اروپایی در کنار آمریکا تحریم‌های تازه‌ای علیه شرکت هواپیمایی ایران‌ایر وضع کرده‌اند، پروازهای این شرکت به مقصد اروپا همچنان ادامه دارد.
در همین حال به دنبال کنسل شدن مداوم پرواز خطوط هوایی خارجی به مقصد ایران در هفته‌های اخیر، شاهد افزایش مداوم و سرسام‌آور قیمت بلیت پروازهای ایران‌ایر هستیم. به نظر می‌رسد تحریم‌ها نه تنها بر ایران‌ایر تاثیرگذار نبوده که حالا با شرایط ویژه پیش آمده به دنبال حمله موشکی ایران به اسرائیل، به افزایش درآمدزایی این شرکت نیز کمک کرده است.
بلیت ۱۰۰ میلیونی یک طرفه پاریس به تهران
مسافران ایرانی سرگردان در اروپا که اغلب از پروازهای لغو شده ترکیش‌ایرلاینز، پگاسوز، امارات، قطری و لوفتهانزا جا مانده‌اند حالا باید دست به دامن ایران‌ایر شوند، تنها شرکت هواپیمایی که پروازهایش همچنان به مقصد ایران ادامه دارد. این یکه‌تازی در بازار پروازها موجب شده تا قیمت بلیت پروازهای ایران‌ایر افزایش چشمگیری داشته باشد. برای نمونه پروازهای این شرکت هواپیمایی از مسیر پاریس، فرودگاه شارلدوگل به مقصد تهران بین ۵۰ میلیون تومان بلیت‌های اکونومی تا بیش از ۱۰۰ میلیون تومان بلیت کلاس بیزنس بسته به روز پرواز فروخته می‌شود. قیمت‌های مشابهی در پروازهای ایران‌ایر از فرودگاه فرانکفورت به سمت تهران نیز قابل مشاهده است.
با توجه به فروش رفتن بلیت‌های با قیمت پایین‌تر – ۵۰ میلیون تومان – مشتریان چاره‌ای جز خرید بلیت با قیمت بیش از ۱۰۰میلیون تومان ندارند.
در این شرایط نگران تکرار فاجعه هواپیمای اوکراینی هستیم
این در حالی است که به گفته حمید از جمله مسافران جامانده از پرواز قطری به ایران، انتظار می‌رود که مدیران کشور پس از کنسل شدن مکرر تمام خطوط هوایی به ایران به فکر ایرانیانی باشند که اغلب با ویزاهای محدود در خارج از کشور گرفتار شده‌اند و باید خودشان را زودتر به کشور بازگردانند.»
حمید می‌گوید: «نمی‌توانیم انکار کنیم که هر ایرانی ماجرای ساقط کردن هواپیمای اوکراینی توسط پدافند سپاه را فراموش کرده باشد و حتی با پرواز ایران‌ایر هم ما با استرس دو چندان به حریم هوایی ایران وارد می‌شویم چرا که این بار، خطر از سوی اسرائیل است و ما نمی‌توانیم هیچ پیش‌بینی از احتمال پاسخ این کشور به حمله هوایی ایران داشته باشیم.»
تحریمی با تاریخی نامشخص
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان دهم سپتامبر ۲۰۲۴ اعلام کردند که شرکت «ایران‌ایر» را به دلیل ارسال موشک‌های بالستیک ایرانی به روسیه تحریم می‌کنند. در همین حال ایران فرستادن موشک به روسیه را تکذیب کرده است. بریتانیا اعلام کرده که اعمال این تحریم را از یک سال بعد آغاز خواهد کرد. هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) اعلام کرده «در خصوص انتشار اخبار تحریم ایران ایر مطلبی از سوی طرف مقابل به صورت رسمی به هما (ایران ایر) ابلاغ نشده است.»
در همین حال مقام‌های ایرانی بارها به تبعات و تاثیر تحریم‌ها بر صنعت هواپیمایی ایران اشاره کرده و هشدار داده بودند که تحریم‌های هواپیمایی بر توانایی ایران‌ایر در خرید قطعات یدکی برای هواپیماها، حفظ امنیت پرواز و حتی ارتقاء ناوگان هوایی تاثیر منفی داشته باشد.
دریغ از اتخاذ تدبیری برای کمک به مسافران سردرگم از سوی مقام‌های ایرانی
با این حال آنچه به تازگی پس از حمله هشتم اکتبر ایران به اسرائیل در آسمان هوایی ایران قابل مشاهده است، توانسته سود کلانی به جیب ایران‌ایر روانه کند. به شکلی که این ایرلاین توانسته بلیت‌هایش را به چند برابر قیمت به مشتریان بفروشد. رضا که از کنسل شدن پیاپی پروازش به سمت ایران با هواپیمایی اتحاد عصبانی است. به یورونیوز می‌گوید: «وقتی مشکلاتی از این دست در سطح بین‌المللی پیش می‌آید، دولت‌ها تدابیر ویژه‌ای برای کمک به مردم سرگردان و گرفتار کشورشان اتخاذ می‌کنند، با این حال تنها تدبیر اتخاذ شده تا به اینجای کار، امکان خرید بلیت گرانقیمت از ایران‌ایر است.»
کنسلی پروازها و سرگردانی در فرودگاه استانبول
سپیده، ساکن یک کشور اروپایی که از ایران مهمان داشته به یورونیوز می‌گوید که مهمانان او به هنگام کنسل شدن پروازها در استانبول بودند و مجبور شدند ساعت‌ها برای گرفتن پرواز بعدی معطل بمانند. آنهم در شرایطی که هیچ مقام ایرانی برای حمایت یا توضیح وضعیت به مسافران سرگردان در آنجا حضور ندارد.» خبرگزاری ایسنا نیز گزارشی از وضعیت مسافران سرگردان در فرودگاه استانبول نوشته و در آن به خوابیدن مسافران ایرانی در فرودگاه استانبول به دنبال کنسل شدن پرواز ایرلاین‌های خارجی اشاره کرده «شرکت‌های هواپیمایی هیچ هتلی و یا مکانی برای اقامت در اختیار مسافران قرار ندادند. بسیاری از آنها چندین شب در فرودگاه خوابیدند.»
طولانی شدن اقامت در اروپا به نفع جیب ما نیست هما که به دلیل کنسل شدن پروازش از پاریس مجبور شده خودش را به عمان، جایی که آشنایانی برای اقامت داشته، برساند و از آنجا راهی ایران شده می‌گوید: «سرگردانی در پاریس برای من سخت و گران تمام شد. به لطف آشنایانی در عمان توانستم خودم را از آن مسیر به ایران برسانم اما مسافران سرگردان مانند من فراوان هستند که اغلب ادامه سفر در کشورهای اروپایی با توجه به هزینه‌های بالا برایشان ممکن نیست.»
عدم پاسخگویی ایران‌ایر به سوال‌های یورونیوز فارسی
یورونیوز در مکاتبه با ایران‌ایر خواستار پاسخگویی مقام‌های مسئول در این زمینه شده است با این حال تا کنون درباره دلایل گران شدن سرسام‌آور قیمت‌ها و عدم افزایش تعداد پروازها برای کمک به مسافران سرگردان پاسخی نداده است.
شهر کوچک وان ترکیه، مقصدی برای ترک ایران
جستجو در سایت‌های ایرانی خرید بلیت حاکی از گرانی و طولانی مدت بودن پروازها برای رسیدن به مقصدهای اروپایی است. برای نمونه در سایت فلای‌تودی برای سفر از تهران به پاریس، یک سفر ۲۶ ساعته به قیمت ۲۵۰ میلیون تومان پیشنهاد داده شده است. پروازها از مقصد تهران به دوبی با خطوط هواپیمایی فلای‌دوبی انجام می‌شود و از آنجا با خطوط هواپیمایی اتحاد به مقصد فرودگاه شارلدوگل در پاریس. در بین دو پرواز ۱۶ ساعت اقامت در فرودگاه بین‌المللی دوبی پیش بینی شده است. رکسانا با همسر آلمانی‌اش برای دیدار خانواده به ایران رفته بود. به دنبال کنسل شدن پروازهای خارجی، او و همسرش اکنون در ایران ماندگار شده و به دنبال راهی برای خروج از ایران هستند. سعید که در هلند دانشجوست و در آنجا کار می‌کند، خودش را به شهر وان ترکیه رسانده و از آنجا با پرواز ترکیش ایرلاین به اروپا سفر کرده است.
افراد دیگری نیز به یورونیوز گفته‌اند که مسیر وان را برای رسیدن به ترکیه انتخاب کرده‌اند.
آنها نگران هستند در صورت سوار شدن بر پروازهای ایرانی از جمله ماهان به مقصد ترکیه به سرنوشت مشابه هواپیمای اوکراینی دچار شوند.
پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، پروازی مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از تهران به مقصد کی‌یف بود که روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد. تمامی ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند.
نگران خروج هوایی از ایران و پدافندهای فعال هستم
سارا یکی از افرادی که مسیر وان را برگزیده می‌گوید «مدام توی سرم این جمله می‌چرخد که پدافندهای جمهوری اسلامی ایران از هر زمانی آماده‌تر است و احتمال سر زدن هرگونه خطا بالاست. بنابراین نمی‌توان ریسک کرد. خانواده‌ام هم مدام به آن حادثه اشاره می‌کنند و نگرانند. من را از کرج تا گذرگاه مرزی رازی به مقصد شهر وان ترکیه همراهی کردند.»
یکی دیگر از مسافرانی که خودش را از اروپا با پرواز ترکیش ایرلاین به شهر وان رسانده به یورونیوز می‌گوید: «گرچه شهر وان در کمتر از ۱۰۰ کیلومتری مرز با ایران است و ما قرار نیست مسیر طولانی طی کنیم اما بازرسی‌های طولانی مرزی بسیار کلافه کننده است.»
سوار بر لنج به مقصد دوبی و ترک ایران
راه حل دیگر خروج امن از ایران، لنج‌هایی است که مسافران را از مسیر دریایی به سمت دوبی می‌برند.
علی‌رضا که پروازش از دوبی بوده، می‌خواهد خودش را با لنج به دوبی برساند و از آنجا بتواند راهی اروپا شود. با این حال بر اساس داده‌های رسیده به یورونیوز شمار افرادی که از شهر کوچک وان ترکیه برای خروج از ایران استفاده کرده‌اند نسبت به مسیر خروج آبی با لنج به سوی دوبی، بیشتر بوده است. پروازهای خطوط هوایی خارجی به سوی ایران همچنان در وضعیت کنسلی و مبهم است. در همین حال سازمان ایمنی هوانوردی اروپا دوم اکتبر ۲۰۲۴ به خطوط هوایی هشدار داده است که از پرواز در حریم هوایی ایران خودداری کنند. افزایش تنش‌ها بین ایران و اسرائیل دلیل این هشدار بوده است. سازمان ایمنی هوانوردی اروپا توصیه کرده که تا ۳۱ اکتبر ۲۰۲۴ از عبور هواپیماها بر حریم هوایی ایران خودداری شود تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.