بی بی سی: در دو دهه گذشته، دوبی با پروژههای عظیم خود جهان را شگفتزده کرده است: برج خلیفه، بلندترین برج جهان؛ برج العرب، هوشمندترین هتل جهان؛ و جزایر عظیم «نخل» که در اطراف سواحل دوبی ساخته شدهاند.با این حال، یکی از طرحهای چندین میلیارد دلاری دوبی، که مجموعهای از ۲۶۰ جزیره مصنوعی به شکل قارههای جهان است و کار ساخت آن ۲۰ سال پیش شروع شد، همچنان تا حد زیادی خالی مانده است.چه اتفاقی برای «جزایر جهان» افتاده است؟
جزایر جهان قرار بود چه باشند؟
«جهان» در قالب مجموعهای از ۲۶۰ جزیره مصنوعی ساخته شد که به شکل قارههای جهان – آفریقا، جنوبگان، آسیا، اروپا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و آمریکای جنوبی – طراحی شده بودند.
این جزایر حدود ۴ کیلومتر از ساحل دوبی فاصله دارند.
هر جزیره به نام یک کشور، شهر یا منطقه در قارهای که جزئی از آن است، نامگذاری شده است.
برنامه این بود که شرکتهای خصوصی تسهیلاتی مانند هتل، رستوران، تفریحگاه ساحلی یا عمارتهای مجلل روی این جزایر بسازند تا بازدیدکنندگان آن بتوانند بخشی از فرهنگهای مختلف جهان را تجربه کنند.
قبل از آن یک شرکت تحت حمایت دولت به نام «نخیل پراپرتیز»، کار ساخت یک جزیره مصنوعی به نام «نخل جمیرا» را با ۴۰۰۰ خانه لوکس و دهها هتل تکمیل کرده بود. «جهان» قرار بود یک پروژه عمرانی مجللتر در آبهای دوبی باشد.
این جزایر همچنین ۲۳۰ کیلومتر خط ساحلی به سواحل دوبی اضافه میکند.
انتظار این بود که چنین پروژهای تعداد گردشگران دوبی را افزایش دهد.
در سال ۲۰۰۳ شیخ محمد آل مکتوم، حاکم دوبی، آغاز کار پروژه «جهان دوبی» را اعلام کرد.
«جهان» چگونه ساخته شد؟
شرکت نخیل کار ساخت جزایر جهان را در همان سال آغاز کرد.
این جزایر با لایروبی ۳۲۱ میلیون متر مکعب شن در خلیج فارس ساخته شد.
بومشناسان میگویند فرایند لایروبی، به صخرههای مرجانی در خلیج فارس آسیب زده است. نخیل گروهی زیستشناسان دریایی را برای بازسازی و بهسازی این صخرهها استخدام کرده است.
چرا «جهان» به مشکل خورد؟
شرکت نخیل در سال ۲۰۰۸ ساخت جزایر (و موجشکنهای اطراف آن) را به پایان رساند و گفت که توانسته ۷۰ درصد از آن را به شرکتهای ساخت و ساز خصوصی بفروشد.
با این حال، کار برای ساخت تسهیلات روی جزایر به دلیل بحران بزرگ مالی که سال ۲۰۰۷ در دوبی آغاز شد و تا سال ۲۰۱۰ ادامه داشت، متوقف شد.
در این دوره، دوبی با افت شدید قیمت املاک مواجه شد و بسیاری از سازندگان خصوصی تصمیم گرفتند برنامههای خود را متوقف یا لغو کنند.
شرکت نخیل با میلیاردها دلار بدهی روبرو شد. آینده و ادامه کار ساخت جزایر جهان تنها زمانی تضمین شد که ابوظبی، امارت همسایه، در سال ۲۰۰۹ ده میلیارد دلار در دوبی سرمایهگذاری کرد و توانست شرکت نخیل را از طریق تزریق پول به شرکت بالادستیاش، یعنی «دوبی ورلد»، نجات دهد.
تا الان چه ساخت و سازهایی در جزایر جهان انجام شده است؟
شرکت نخیل برای جلب توجه جهانی به این پروژه، یک خانه نمایشی روی جزیره «لاپلند» در این مجموعه جزایر ساخت و در سال ۲۰۱۲ یک جزیره را به همراه عمارتی که روی آن بنا شده بود، برای تقدیر از دستاوردهای مایکل شوماخر، قهرمان مسابقات فرمول ۱، به او اهدا کرد.
در همان سال باشگاه ساحلی رویال آیلند در جزیرهای که به اسم کشور «لبنان» نامگذاری شده بود، افتتاح شد. این باشگاه شامل یک تفریحگاه ساحلی با چند رستوران و یک بار است.
تفریحگاه «آنانتارا ورلد آیلندز» هم در سال ۲۰۲۲ با چندین هتل، سوئیت، ویلا و یک مجموعه استخر و سونا افتتاح شد.
با وجود این تقریبا تمام جزیرههای پروژه «جهان» همچنان به شکل کپههای خالی شن روی آب باقی ماندهاند.
الستر بونت، استاد جغرافیا در دانشگاه نیوکاسل بریتانیا و نویسنده کتاب «سفری به دوران جزایر مصنوعی» میگوید: «یکی از مشکلات بزرگ ‘جهان’ این است که برخلاف ‘نخل’، مسیر ارتباط زمینی با دوبی ندارد. هیچ پلی وجود ندارد که بتوان با خودرو به این جزایر رسید، و هیچ ارتباط جادهای هم بین خود جزایر وجود ندارد.»
به همین دلیل مجریان پروژه برای انتقال کارگران و مصالح ساختمانی و فراهم کردن آب و برق جزایر دچار مشکل شدهاند.
تنها وسیله حمل و نقل عمومی برای بازدیدکنندگان این جزایر، یک سرویس قایق مسافربری است که به نخل جمیرا رفت و آمد میکند.
چه اتفاقی برای «جهان» خواهد افتاد؟
در طول دهه گذشته، «گروه کلایندینست» مستقر در دوبی، که جوزف کلایندینست، سرمایهگذار اتریشی آن را تاسیس کرده و اداره میکند، روی پروژهای به نام «قلب اروپا» کار میکند.
این پروژه ۵ میلیارد دلاری، قرار است مجموعهای از هتلهای لوکس، عمارتهای خصوصی و ویلاهای شناوری باشد که به سبک اروپایی روی جزایر آلمان، موناکو، سوئد و ونیز در مجموعه جزایر جهان ساخته میشوند (البته هیچکدام از این شهر و کشورها در واقع جزیره نیستند).
حتی یک «خیابان بارانی» هم در کار خواهد بود که بازدیدکنندگان میتوانند وقتی هوا بیش از حد گرم میشود، زیر بارش مصنوعی باران قدم بزنند.
این مجموعه قرار است سال ۲۰۲۶ افتتاح شود.
نخیل در حال استخدام پیمانکارانی برای کار اساسی روی ساختار «جهان» است تا تمام ۲۶۰ جزیره را در داخل قارههای مربوط به آنها به هم پیوند دهد.
در ابتدا قرار بود هر جزیرهای در «جهان» منابع آب و برق خودش را داشته باشد، اما معلوم شد که این کار هزینهبر و غیر عملی است.
برنامه این است که با پیوند جزایر در هر قاره، منابع آب و برق آنها به اشتراک گذاشته شود.