«چرخ فاکیرک» (The Falkirk Wheel) یک شاهکار مهندسی آبی و یکی از جاذبه‌های توریستی برجسته اسکاتلند است که در نزدیکی شهر فاکیرک واقع شده است. این چرخ منحصر به فرد برای اتصال دو کانال آبی، یعنی کانال «یونیون» و کانال «فورث و کلاید»، طراحی شده است.
این سازه اولین و تنها بالابر دوار قایق در جهان است که توانسته انقلابی در نحوه جابجایی قایق‌ها ایجاد کند. چرخ فاکیرک به طول 35 متر با استفاده از تکنولوژی پیچیده‌ای ساخته شده است که شامل 10800 تن فولاد و حدود 10000 پیچ برای تثبیت سازه می‌شود.
عملکرد چرخ به این صورت است که قایق‌ها را از یک سطح کانال به سطح دیگر، با اختلاف ارتفاع حدود 24 متر، منتقل می‌کند. این عمل در مدت زمان تنها چهار دقیقه انجام می‌شود، و به دلیل طراحی خاص سازه تنها از مقدار کمی انرژی استفاده می‌کند. برای انجام این جابجایی، چرخ تنها به 1.5 کیلووات ساعت انرژی نیاز دارد، که معادل انرژی مصرفی برای جوشاندن هشت کتری آب است.
چرخ فاکیرک در سال 2002 به مناسبت جشن هزاره سوم میلادی افتتاح شد و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب اسکاتلند شناخته شده است. این سازه نه تنها به خاطر مهندسی پیشرفته‌اش معروف است، بلکه به خاطر طراحی زیبا و چشم‌نوازش نیز مورد تحسین قرار گرفته است.
علاوه بر کارکرد عملیاتی، چرخ فاکیرک نقش مهمی در جذب گردشگران و تقویت اقتصاد محلی داشته است. بازدیدکنندگان می‌توانند با قایق‌سواری روی این چرخ از تجربه‌ای منحصر به فرد لذت ببرند و همچنین با امکانات تفریحی و آموزشی موجود در مجموعه حول و حوش آن آشنا شوند.
چرخ فاکیرک نمادی از خلاقیت و نوآوری در مهندسی مدرن است و با ترکیب عملکرد و زیبایی، به یکی از نقاط برجسته و نمادین در چشم‌انداز مهندسی جهان تبدیل شده است.
منبع: العربیه